Hizmet Bölgesi, Hizmet Alanı ve Hizmet Puanı Nedir?

Öğretmenlerin tayin dönemlerinde en çok merak ettikleri kavramlar arasında olan hizmet bölgesi, hizmet alanı ve hizmet puanı nedir? Öğretmenlerin yer değiştirmelerinde bilinmesi gereken bu kavramları yönetmelik çerçevesinde, anlaşılır bir şekilde anlatacağım.

Okulların hizmet alanları ve puanları, ilk atamaya başvuracak öğretmenler, zorunlu çalışma yükümlülüğü olan öğretmenler, özür durumu, il içi ve iller arası isteğe bağlı yer değiştirmeye başvuracak öğretmenler için önemlidir. Peki Hizmet bölgesi ve hizmet alanı ne demek?

Hizmet bölgesi nedir?

Hizmet bölgesi : Öğretmen ihtiyacının karşılanması için coğrafi durum, ekonomik ve sosyal yönden gelişmişlik düzeyi, ulaşım şartları ile hizmet gereklerinin karşılanması yönünden birbirine benzerlik gösteren illerin gruplandırılmasıyla oluşturulan bölgeleri ifade eder. Ülkemiz 3 hizmet bölgesine ayrılmış, ayrılan iller aşağıdaki gibi gruplandırılmıştır.

Hizmet alanı nedir?

Hizmet alanı : Öğretmen ataması ve çalıştırılmasında güçlük derecesi bakımından benzerlik gösteren eğitim kurumları gruplandırılarak altı hizmet alanına ayrılmıştır.

• Eğitim kurumlarından 1, 2 ve 3. hizmet alanlarındakiler zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamı dışındadır.
• Eğitim kurumlarından 4, 5 ve 6. hizmet alanlarındakiler ise zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamındadır.

Zorunlu hizmet görevi 4, 5 ve 6. hizmet alanlarında yapılır. Tercih yaparken hizmet bölgelerine değil, hizmet alanlarına bakılır. Bütün hizmet bölgelerinde ve bütün illerde zorunlu hizmet alanları (4, 5 ve 6. hizmet alanı) bulunmaktadır. Bu yüzden tercih yaparken il bazlı değil hizmet alanı bazlı bakmalısınız. Hizmet bölgelerinin tek farkı zorunlu hizmet süresini ve puanını farklılaştırmasıdır. Örnek vermek gerekirse ;

Tercih döneminde iki seçeneği olan bir öğretmeni düşünelim. Tercihleri arasında İstanbul ve Kocaeli illeri olsun. Bu iki ilden de ikişer okul düşündüğünü varsayalım. Şimdi seçenekleri gruplandıralım.

• İstanbul : 2. hizmet bölgesi
  • a ilçesi : 1. hizmet alanı 12 puan (zorunlu değil)
  • b ilçesi : 6. hizmet alanı 22 puan (4 yıl zorunlu)
• Kocaeli : 1. hizmet bölgesi
  • a ilçesi : 1. hizmet alanı : 10 puan (zorunlu değil)
  • b ilçesi : 6. hizmet alanı : 18 puan (5 yıl zorunlu)

Görüldüğü gibi illerin yani hizmet bölgelerinin, sadece hizmet puanına ve süresine etkisi vardır. Önemli olan bir okulun hizmet alanıdır. Hizmet alanı 1, 2 ve 3. ise zorunlu değil, 4, 5 ve 6. ise zorunlu hizmet görev yeri olduğunu anlamalıyız.

Eğitim kurumlarının yer aldığı hizmet alanları ve bu hizmet alanları için öngörülen hizmet puanları Tebliğler Dergisinde yayımlanır.

Hizmet alanı ve hizmet puanı olmayan kurumlar için ne yapılır?

Eğitim ve öğretime yeni açılması, dönüştürülmesi ya da benzeri nedenlerden dolayı hizmet alanı ve puanı yoksa en yakın okul baz alınır.

Hizmet puanı nedir? Öğretmenlerin hizmet puanı nasıl hesaplanır?

Hizmet puanı: Öğretmenlerin bölgeler ve hizmet alanlarına göre 1 yıllık çalışmalarının sonucunda aldıkları puana denir. Öğretmenler yer değiştirirken hizmet puanı üstünlüğüne bakılır. Hizmet puanlarının eşit olması durumunda hizmet süresine bakılır. Peki sözleşmeli öğretmenlere hizmet puanı verilir mi? Sözleşmeli öğretmenlere hizmet puanları kadroya geçtikten sonra hesaplaması yapılarak toplu olarak verilir.

Hizmet puanı nasıl belirlenir? Hizmet puanı hesabında; il, ilçe, belde ve köyler görevin geçirildiği tarihteki statüleri itibarıyla dikkate alınır. Hizmet puanı 1 yıllık görevin sonucunda verilir. Eksik ya da tamamlanamayan yıllar ayların hesaplanması ile belirlenir ve verilir.

Hizmet bölgesi ve hizmet alanlarına göre öğretmenlerin hizmet puanları

• a) Birinci hizmet bölgesinde bulunan illerin;
  • 1. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 10,
  • 2. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 11,
  • 3. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 12,
  • 4. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 14, (7 yıl zorunlu)
  • 5 . hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 16, (6 yıl zorunlu)
  • 6. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 18, (5 yıl zorunlu)
• b) İkinci hizmet bölgesinde bulunan illerin;
  • 1. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 12,
  • 2. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 13,
  • 3. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 14,
  • 4. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 18, (6 yıl zorunlu)
  • 5. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 20, (5 yıl zorunlu)
  • 6. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 22, (4 yıl zorunlu)
• c) Üçüncü hizmet bölgesinde bulunan illerin;
  • 1. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 14,
  • 2. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 16,
  • 3. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 18,
  • 4. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 22, (5 yıl zorunlu)
  • 5. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 26, (4 yıl zorunlu)
  • 6. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 30 (3 yıl zorunlu)

hizmet puanı verilir. Ayrıca ;

• Yatılı bölge ortaokullarında görev yapan kadın öğretmenlerin hizmet puanlarına her yıl için 12, erkek öğretmenlerin hizmet puanlarına ise her yıl için 6 puan eklenir.
• Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi kapsamında görev alan yönetici ve öğretmenlerin hizmet puanlarına, bu kapsamda görev yaptıkları her ay için 0,5 puan eklenir.
• Zorunlu hizmet alanları için öngörülen azami çalışma sürelerinin üzerinde görev yapanlara ilk yıl için %25, ikinci yıl için %50, üçüncü ve sonraki yıllar için %100 artırılarak belirlenir. Örneğin ; 3. hizmet bölgesi 6. hizmet alanında görev yapan bir öğretmen, en az 3 yıl bulunduğu okulda görev yapmak zorundadır.(eğer zorunlu hizmetini yapmamışsa). Eğer bu öğretmen bu okulda 3 yıldan fazla görev yaparsa ilk yıl için 7,5 ikinci yıl için 15, üçüncü ve sonraki her yılda 30 hizmet puanı fazladan alır. 6 yıl çalıştığını düşünelim;

1.yıl (30) + 2. yıl (30) + 3. yıl (30) + 4. yıl (30+7,5) + 5. yıl (30+15) + 6. yıl (30+30) = Toplam 232,5 hizmet puanı alır. Ayrıca DYK varsa eklenir, okul yibo ise yine fazladan kadınlarda 12, erkeklerde ise her yıl için 6 puan eklenir.

Öğretmenlerin hizmet puanlarının hesaplanmasında dikkate alınacak süreler

• Sözleşmeli öğretmenlikte geçen süreler,
• Ek ders karşılığında yapılan ücretli öğretmenlikte geçen süreler,
• Vekil öğretmenlikte geçen süreler,
• Usta öğreticilikte geçen süreler,
• Memurlukta geçen süreler,
• Üniversitede öğretim üyeliği ve araştırma görevliliğinde geçen süreler,
• Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi olarak geçirilen süreler,
• Toplu sözleşme hükümlerine göre aylıksız izne ayrılan sendika yöneticilerinin aylıksız izinde geçen bu süreleri,
• Askerlikte ve asker öğretmenlikte geçirilen süreler,
• Özel öğretim kurumlarında yönetici ve öğretmen olarak geçirilen süreler
• Bakanlık dışındaki kamu kurumlarında geçici olarak görevlendirilen öğretmenlerin bu geçici görev süreleri,
• Askerlik dâhil olmak üzere yurt dışında resmî görevle geçirilen hizmet süreleri,
• Mehil müddetinde geçen süreler, eski görev yeri için öngörülen hizmet puanı üzerinden

hizmet puanının hesabında değerlendirilir.

Öğretmenlerin hizmet puanlarının hesaplanmasında dikkate alınmayacak süreler

• Aylıksız izne ayrılan sendika yöneticilerinin aylıksız izinde geçen süreleri, (Toplu Sözleşme Hükümlerine göre aylıksız izne ayrılmışsa dikkate alınır.)
• Askerlikte geçirilen süreler hariç, aylıksız izinli olarak geçirilen süreler hizmet puanı hesabında dikkate alınmaz.

Zorunlu hizmet süresi nedir? Öğretmenlerin zorunlu hizmet süreleri nasıl belirlenir?

Zorunlu çalışma yükümlülüğü ya da zorunlu hizmet süresi nedir? : Öğretmenlerin zorunlu çalışma yükümlülüklerini yerine getirmeleri için mecburi olarak görev yapmaları gereken süreyi belirtir. Öğretmenler bu yükümlülüklerini zorunlu hizmet alanlarında (4, 5 ve 6. hizmet alanlarında) yerine getirebilirler. Her hizmet bölgesinin ve hizmet alanının farklı zorunlu hizmet süresi vardır. Aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.

Örneğin bir öğretmen zorunlu hizmet süresini ya da zorunlu çalışma yükümlülüğünü 3 yılda da bitirebilir, 7 yılda da. Bu süre hizmet bölgesine göre değişmektedir.

Öte yandan öğretmenlerin yer değiştirmelerinde hizmet puanı üstünlüğü esas alınır. Bu yüzden istediğiniz yere tercih yapıp yer değiştirmek için puanınızın yüksek olması gerekir. Zorunlu hizmet süresi, hizmet bölgesi ve hizmet alanına göre değişkendir. Bunun durumun sebebi, Milli Eğitim Bakanlığının mantık olarak, öğretmenlerin daha fazla puan toplayacakları mahrumiyet bölgelerinde daha fazla görev yapmasının teşvikiyle ilgilidir. Ne kadar çok puan toplanırsa o kadar çok yer değiştirmede şansınız olacaktır. Milli Eğitim Bakanlığı bu politika ile bölgeler arası dengesizlikleri gidermek istemektedir.